NIETRZYMANIE MOCZU – LECZENIE, RODZAJE I SPOSOBY ZAPOBIEGANIA
Nietrzymanie moczu jest często spotykanym schorzeniem, szczególnie pośród pacjentów w zaawansowanym wieku. Wraz z wiekiem zdecydowanie rośnie zarówno częstotliwość występowania, jak i skala problemu. Ze względu na mocno wstydliwy charakter dolegliwości, wiele osób rezygnuje ze zgłoszenia się do lekarza, pomimo dostępności skutecznych metod leczenia lub złagodzenia objawów. Jakie są przyczyny i objawy nietrzymania moczu oraz w jaki sposób radzić sobie z tą dolegliwością?
Przeczytaj również: Refundacja pieluchomajtek — komu przysługuje i na jakich zasadach?
Sprawdź: Majtki chłonne czy pieluchomajtki, co lepsze?
CO JEST PRZYCZYNĄ NIETRZYMANIA MOCZU?
Nietrzymanie moczu może być spowodowane różnorodnymi czynnikami, bardzo często występującymi jednocześnie. Podstawową przyczyną problemu jest jednak zaburzenie działania któregoś z elementów układu moczowego. Zapoznanie się z mechanizmem i zasadami działania dróg moczowych pozwala na znacznie lepsze zrozumienie zarówno przyczyn, jak i metod leczenie tej uciążliwej dolegliwości.
Zadaniem układu moczowego jest stopniowe odprowadzenie produkowanego w nerkach moczu do pęcherza. Prawidłowo działające mięśnie dna miednicy znajdujące się przy cewce moczowej uniemożliwiają bezwiedne wypływanie cieczy. Całkowite wypełnienie pęcherza moczowego przejawia się odczuciem potrzeby oddania moczu. Po rozluźnieniu mięśni dna miednicy i skurczeniu samego pęcherza następuje odpłynięcie moczu.
JAK ROZPOZNAĆ NIETRZYMANIE MOCZU?
Pytanie, jak rozpoznać nietrzymanie moczu, często pojawia się wśród osób starszych, ale problem ten może dotknąć ludzi w każdym wieku. Nietrzymanie moczu ma różne objawy: od niekontrolowanego popuszczania moczu podczas śmiechu czy kaszlu, po nagłą potrzebę oddania moczu bez możliwości dotarcia do toalety na czas. Często osoby z tym problemem unikają społecznych sytuacji z obawy przed niekontrolowanym wyciekiem. Ważne jest, aby nie bagatelizować tego problemu i skonsultować się z lekarzem, który pomoże określić przyczynę i zaproponować odpowiednie leczenie.
Stopień nasilenia dolegliwości jest w pełni zależny od danego przypadku. Nietrzymanie moczu może wystąpić w formie przemijającej także u osób zdrowych, na przykład po przebytym zakażeniu układu moczowego, po zażyciu leków moczopędnych lub po nadużyciu napojów bogatych w kofeinę. Ze względu na przyczynę problemu można wyróżnić takie rodzaje nietrzymania moczu jak wysiłkowe, naglące, z przepełnienia pęcherza oraz pozazwieraczowe.
WYSIŁKOWE NIETRZYMANIE MOCZU – Z CZEGO WYNIKA?
Zdecydowanie najczęstszym rodzajem schorzenia jest wysiłkowe nietrzymanie moczu, spowodowane niewystarczającą siłą mięśni dna miednicy. Osłabione mięśnie nie są w stanie zabezpieczyć cewki moczowej, co przejawia się mimowolnym oddawaniem moczu w momencie wywarcia na nią ciśnienia. Problem najczęściej objawia się pod wpływem wysiłku fizycznego lub w trakcie odruchów jak kaszel czy kichnięcie. Cechą charakterystyczną wysiłkowego nietrzymania moczu jest brak uczucia parcia.
NAGLĄCE NIETRZYMANIE MOCZU – JAKIE SĄ OBJAWY?
Naglące nietrzymanie moczu jest spowodowane nadmierną aktywnością mięśni pęcherza moczowego, objawiającego się intensywną, ciężką do opanowania i nagłą potrzebą oddania moczu. Dolegliwość występuje nie tylko w dzień, ale również podczas nocnego wypoczynku. Nietrzymanie moczu spowodowane przepełnionym pęcherzem występuje w momencie jego maksymalnego wypełnienia. Zwieracze nie będąc w stanie zapobiec utracie moczu, dopuszczają do jego mimowolnego oddania.
Ostatnim typem schorzenia jest nietrzymanie pozazwieraczowe. Ten rodzaj dolegliwości występuje u kobiet i dochodzi do niego poprzez nieprawidłowe połączenie układu moczowego z pochwą.
NIETRZYMANIE MOCZU U MĘŻCZYZN I KOBIET
Szacuje się, że problem z nietrzymaniem moczu występuje nawet u co trzeciej kobiety po 50 roku życia. Nietrzymanie moczu u mężczyzn pojawia się natomiast dwukrotnie rzadziej. Sama dolegliwość nie jest chorobą w medycznym znaczeniu tego pojęcia, lecz objawem występującej w organizmie nieprawidłowości. Niezależnie od przyczyny, w momencie pojawienia się nietrzymania moczu, należy skonsultować się z lekarzem, który po postawieniu diagnozy zaproponuje najbardziej odpowiednią ścieżkę leczenia. Zazwyczaj specjalista zaleca również prowadzenie specjalnego dzienniczka, w którym pacjent notuje rodzaj i ilość spożywanych płynów, a do tego opisuje sytuacje i pozycje, w których najczęściej dochodzi do popuszczenia moczu.
W przypadku wystąpienia nietrzymania moczu podstawowym zaleceniem dla pacjentki jest przeprowadzenie badania ginekologicznego, a dla pacjenta, badania prostaty. Częstym krokiem jest również diagnostyka laboratoryjna w postaci posiewu moczu i innych badań ogólnych oraz różnego rodzaju testów. Odpowiednia diagnoza i przeprowadzone badania pomagają określić skalę natężenia problemu oraz znacznie ułatwiają dobranie skutecznego sposobu leczenia.
JAK WYLECZYĆ NIETRZYMANIE MOCZU?
Leczenie przewlekłego nietrzymania moczu jest działaniem wieloetapowym i wielopłaszczyznowym. Zazwyczaj obejmuje ono zmiany w trybie życia pacjenta, wprowadzenie specjalnych ćwiczeń oraz jeśli zajdzie taka potrzeba – zastosowanie odpowiednich leków lub nawet leczenie operacyjne.
CO POMAGA NA NIETRZYMANIE MOCZU?
Do podstawowych zaleceń dla osób zmagających się z nietrzymaniem moczu można zaliczyć zmniejszenie masy ciała u pacjentów z nadwagą, ograniczenie spożycia napojów zawierających kofeinę oraz przede wszystkim wdrożenie ćwiczeń mięśni dna miednicy.
Podczas sytuacji mogących prowadzić do mimowolnego wydalenia moczu, jak na przykład w trakcie kichania lub kaszlu, skuteczne okazuje się również krzyżowanie nóg. Mimo wszystko, zdecydowanie nie zaleca się natomiast zmniejszenia ilości przyjmowanych płynów, gdyż może ono prowadzić do zakażeń układu moczowego, zaparć i ogólnego odwodnienia organizmu.
NIETRZYMANIE MOCZU – JAKI LEKARZ?
aby skutecznie poradzić sobie z tym problemem, kluczowe jest skonsultowanie się z odpowiednim specjalistą. Jaki lekarz leczy nietrzymanie moczu? Odpowiedź jest prosta: to urolog lub ginekolog, w zależności od konkretnego przypadku. Urolog zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem schorzeń układu moczowego zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Natomiast ginekolog może pomóc w przypadkach, gdy nietrzymanie moczu ma związek z problemami ginekologicznymi lub ciążą. Ważne jest, aby nie bagatelizować tego problemu, zwłaszcza jeśli masz zaawansowane nietrzymanie moczu.
JAK ZAPOBIEGAĆ NIETRZYMANIU MOCZU?
Podstawowym elementem terapii w przypadku wysiłkowego nietrzymania moczu są ćwiczenia mięśni Kegla. Wzmocnienie mięśni dna miednicy może w znacznym stopniu przyczynić się do złagodzenia występujących objawów lub nawet całkowitego ich wyeliminowania. Należy pamiętać, że efekty ćwiczeń nie pojawiają się od razu, a w momencie przerwania ćwiczeń, mięśnie znów mogą ulec osłabieniu. Systematyczność działań jest więc w tym przypadku kluczowa, gdyż przywrócenie mięśniom odpowiedniego napięcia wymaga czasu.
Ćwiczenia powinny być wykonywane 3 razy dziennie, po 5 minut, przez okres 3 miesięcy. Początkowo warto przeprowadzać je pod nadzorem specjalisty lub fizjoterapeuty, który pomoże pacjentowi w osiągnięciu prawidłowej techniki. Ćwiczenia mięśni Kegla powinny zostać wdrożone jak najwcześniej, szczególnie u kobiet w ciąży, które powinny je kontynuować także po urodzeniu dziecka. Do dodatkowych działań zapobiegających nietrzymaniu moczu należy utrzymywanie zdrowej masy ciała oraz unikanie parcia podczas czynności fizjologicznych. Nie należy odwlekać lub przyspieszać momentu oddania moczu, gdyż obie czynności mają negatywny wpływ na funkcjonowanie układu moczowego.
Przewlekłe nietrzymanie moczu dotyczy coraz większej części społeczeństwa. Pomimo że dolegliwość nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, bardzo często jest ona przyczyną dyskomfortu zarówno na tle fizycznym, jak i psychicznym. Schorzenie może nieść ze sobą znaczne zmniejszenie codziennej radości z życia, poczucie wstydu, a nawet rezygnację z kontaktów towarzyskich. Z uwagi na to, w przypadku pojawienie się problemu z nietrzymaniem moczu, zdecydowanie warto skonsultować się ze specjalistą, który zapozna pacjenta ze skutecznymi metodami przeciwdziałania tej dolegliwości.
